Kreatywność zbyt często zsyłana jest do sfery rzeczy w życiu absolutnie niepotrzebnych. Mówi się, że jest bzdurą, że zajmowanie się nią jest niepoważne, że można ją robić po godzinach i powinna być „tylko” hobby. Wiele osób sądzi, że kreatywności nie można potrzebować, a jednak jest zupełnie przeciwnie. Kreatywność realnie może należeć do sfery naszych potrzeb. Na jakiej zasadzie? O tym w dzisiejszym odcinku Kreatywnego Elementarza!
Posłuchaj odcinka na:
Muzyka użyta w tym odcinku podcastu to „Addiction” autorstwa Beat Mekanik ✧ źródło: Free Music Archive ✧ licencja CC BY.
Czym jest potrzeba?
To stan związany z poczuciem braku, niespełnienia, niezaspokojenia. Sfery poziomów i potrzeb sprecyzował Maslow w 1943 roku po raz pierwszy w artykule „Teoria motywacji człowieka”. Piramida potrzeb, którą stworzył badacz zakłada następujące poziomy:
- Potrzeby fizjologiczne: jedzenie, woda, potrzeby seksualne, tlen, brak napięcia, sen
- Potrzeby bezpieczeństwa: niezależności, opieki, oparcia, protekcji, wygody, spokoju, wolności od strachu
- Potrzeby miłości i przynależności: więzi, afiliacja, miłość, bycie kochanym
- Potrzeby szacunku i uznania: zaufanie do siebie, poczucie własnej wartości, kompetencja, poważanie
- Potrzeby samorealizacji: posiadania celów, spełniania swojego potencjału, ale także potrzeby estetyczne czy poznawcze, potrzeby rozwoju
Według Maslowa kiedy nie mamy zaspokojonych potrzeb niższego rzędu, nie możemy skupić się na podstawach wyższych rzędów.
W jaki sposób kreatywność wiąże się z potrzebami niższych rzędów?
Kreatywność należy do najwyższego szczebla tej piramidy – potrzeb samorealizacji. Natomiast nie można pominąć jej związku z potrzebami niższego rzędu. Od tego, czy będziemy kreatywnie działać przy zaspokojonych pozostałych potrzebach, czy nie zależy nasze samopoczucie. Stan, który sprawia, czy działamy z poczucia pełni czy braku.
- Potrzeby fizjologiczne, często szczególnie zaniedbywany sen, są czymś absolutnie podstawowym do funkcjonowania. Gdy brakuje nam chociażby snu, nasze kreatywne spełnienie będzie z dużo większą łatwością stawało się obowiązkiem, nie przyjemnością.
- Potrzeby bezpieczeństwa również bardzo często wchodzą w konflikt z potrzebą kreatywności. Wielokrotnie boimy się tego, że zostaniemy odrzucone czy ocenieni, jeśli zajmiemy się kreatywnością. Przepracowanie w sobie tego typu lęków jest bardzo ważne dla swobodnego kreatywnego tworzenia.
- Potrzeby miłości i przynależności przez fakt, że chęć poświęcania się kreatywności nie jest powszechnie rozumiany, bardzo często nie są zaspokojone. Owszem, przynależymy, ale nie do tej grypy społecznej, która rozumie, akceptuje i podziela nasze kreatywne priorytety. Dlatego tak ważne jest posiadanie twórczego grona, do którego będziemy przynależeć.
- Potrzeby szacunku i uznania też wyjątkowo często wchodzą w konflikt z potrzebą kreatywności. Bardzo często opierają się na potrzebie zewnętrznej walidacji, bo brakuje nam szacunku do samych siebie. Wówczas kreujemy z pobudek, które bardzo łatwo można zachwiać.
Kluczowe jest więc dbanie o zaspokojenie potrzeb ze wszystkich szczebli. Zadbanie o siebie i swoje podejście do kolejnych obszarów tak, by móc tworzyć z przyjemnością i zadowoleniem.
Kreatywność jest potrzebą samorealizacji
Do potrzeb samorealizacji Maslow zalicza między innymi potrzebę twórczości w szerokim rozumieniu: jako ekspresję osobistego potencjału jednostki, przejawiającą się w różnych czynnościach dnia codziennego. Oczywiście, nie wszystkich nas należy ten sam sposób realizowania i zaspokajania potrzeby samorealizacji, ale z całą pewnością możemy potrzebować do samorealizacji kreatywności. Dlatego tak ważne jest spojrzenie na kreatywność jako na rzecz, której możemy w naszym życiu potrzebować.
Zadanie po 4 lekcji Kreatywnego Elementarza: Odpowiedz na pytanie: dlaczego potrzebujesz kreatywności? Co Ci daje? Jak sprawia, że się czujesz? A potem spójrz na swoją odpowiedź i zastanów się, czy jest wystarczająca, by z kreatywności korzystać.
Po wykonaniu zadania na specjalnej kolorowance zamaluj choinkowe łańcuchy. 🎄
